| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Czy nazwisko Szczypka mogę zapisać w formie skrótowej Sz-ka Czy jest to prawidłowa pisownia? | |
| Zadaniem nazwiska jest w miarę jednoznaczna identyfikacja człowieka, który je nosi. Z tego powodu nie stosuje się skrótów nazwisk. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Proszę o poradę jak należy odmieniać nazwę miejscowości Lubogoszcz. Czy tak jak Bydgoszcz? | |
| W Polsce znajdują się trzy wsie o nazwie Lubogoszcz: dwie w województwie lubuskim, jedna w województwie zachodniopomorskim. „Urzędowy wykaz nazw miejscowości” (http://ksng.gugik.gov.pl/urzedowe_nazwy_miejscowosci.php) przy każdej z nich wskazuje rodzaj żeński, czyli odmieniamy te nazwy podobnie jak Bydgoszcz: Lubogoszczy (dopełniacz, celownik, miejscownik), Lubogoszczą (narzędnik), biernik jest równy mianownikowi: Lubogoszcz. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Lokalna prasa nagminnie używa określenia w Radomskiem w odniesieniu do regionu Radomia. Czy jest to poprawne określenie, czy jednak powinno pisać się w Radomskim? Z góry dziękuję za odpowiedź. | |
| Prasa ma prawo używać tej nazwy, skoro mowa o regionie Radomia. Aby Pana zapewnić o poprawności formy w Radomskiem, potwierdzę, że słowniki (w tym także „Wielki słownik ortograficzny PWN” pod red. Edwarda Polańskiego: http://sjp.pwn.pl/szukaj/radomskie.html) odnotowują zarówno formę radomski jako przymiotnik od nazwy Radom, jak i formę Radomskie w znaczeniu «ziemia radomska», co wskazuje już na szerszy zasięg terytorialny. Polszczyzna daje nam za pomocą pewnych form odmiany możliwość różnicowania znaczeń wyrazów, choć w tym wypadku w grę wchodzi jeszcze ortografia, bo przymiotnik od nazwy miasta piszemy małą literą, a nazwę „obszarową” – literą (por. inne nazwy regionów, jak w Krakowskiem, w Kieleckiem, w Poznańskiem, w Lubelskiem, w Podkarpackiem). Nazwy regionów zachowały do dnia dzisiejszego starą końcówkę przymiotnikową -em (obecną także w formie w Zakopanem), podczas gdy nowszej końcówki -im używa się obecnie w odmianie m.in. przymiotników będących nazwami województw i przymiotników od nazw miejscowych. Wynika z tego także różnica znaczenia: na radomskim rynku znaczy ‘na rynku, który znajduje się w Radomiu’, a w Radomskiem to ‘na ziemi radomskiej’, czyli także poza miastem, wokół miasta. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Mam problem z nazwą dzielnicy Zawiercia – Blanowice. Jak ją odmieniać: blanowicki czy blanowski, jak mówi większość mieszkańców dzielnicy? | |
| Pytanie nie dotyczy odmiany, bo nie idzie tu o formy przypadków (Blanowic, Blanowicom, Blanowicami, Blanowicach), lecz o tworzenie przymiotników od tej nazwy miejscowej. Dziś Blanowice to jedna z dzielnic Zawiercia, kiedyś natomiast była wsią, o której pierwsze wzmianki sięgają XIV wieku. Miejscowości o tak długim rodowodzie zwykle mają tradycyjne przymiotniki w „starszych” wersjach, a z pytania wynika, że tak jest również w tym przypadku: mieszkańcy używają formy utrwalonej tradycją, lokalnej, starszej blanowski, a administracja państwowa promuje już formę nowszą blanowicki, która wyraźniej nawiązuje do formy podstawowej, co w komunikacji urzędowej ma znaczenie. W Poradni była już mowa o podobnych formach: wadowski – wadowicki, zabrski – zabrzański, proszowicki – proszowski, brenneński – breński, wizeński – wiski, radomski – radomszczański, a nawet o parze zawierciański – zawiercki. W komunikacji lokalnej formy starsze nie powodują konsternacji: jak sama Pani wspomina, mieszkańcy ich używają, a ślad dawnej nazwy pozostał w nazwie ulicy Blanowickiej (podobnie jak w Katowicach – Zabrskiej, a w okolicach Brennej w nazwie Stożek Breński). W komunikacji oficjalnej należałoby jednak używać formy nowszej, dłuższej, bardziej jednoznacznej: blanowicki. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Jak odmieniamy nazwisko Czerniec? Pana Czerńca czy Czernieca? Dziękuję za odpowiedź. | |
| Szczegółowe zasady odmiany nazwisk polskich i obcych podaje m.in. „Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN” pod red. A. Markowskiego w haśle problemowym „Nazwiska”. Nazwiska polskie zakończone na -ec przybierają w sposób naturalny formy bez tzw. e ruchomego, jeśli w tożsamym brzmieniowo rzeczowniku pospolitym e jest opuszczane, por. np. Lipiec – Lipca (nie: *Lipieca), Malec – Malca (nie: *Maleca), a zatem również Czerniec, Czerńca, Czerńcowi, Czerńcem, Czerńcu, ponieważ nazwisko to nawiązuje do botanicznej nazwy czerniec. „Uniwersalny słownik języka polskiego” pod red. S. Dubisza podaje definicję: «roślina zielna o dużych liściach, drobnych białych kwiatach i owocach – jagodach barwy czarnej, rosnąca w Europie i północnej Azji, używana w farmacji». W nazwiskach, które nie mają odpowiedników wśród rzeczowników pospolitych, o tym, czy w formach odmiany e zachowamy lub opuścimy, decyduje swojskość lub obcość nazwiska. NSPP podaje przykłady: Wujec – Wujca, Janiec – Jańca, Pawelec – Pawelca, ale: Perec – Pereca. W jednosylabowych nazwiskach na -ec zawsze w odmianie zachowujemy e, np. Stec – Steca. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| W jaki sposób powinnam odmieniać nazwisko Mende? | |
| Nazwiska zakończone na -e na gruncie polskim są odmieniane jak przymiotniki: Mendego, Mendemu, Mendem. Nazwiska o podobnej odmianie to m.in. Linde, Kolbe, Dante, Reszke, Wende, Rilke, Littré. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| W jaki sposób odmieniać nazwisko Smoter? | |
| Nazwiska zakończone na -er odmieniają się często z e ruchomym podobnie jak rzeczowniki pospolite (np. szwagier – szwagra, bunkier – bunkra, cukier – cukru), dlatego nie będzie dziwić odmiana: Smotra, Smotrowi, Smotrem, Smotrze. Są także nazwiska, które na gruncie polskim ] wspomniane e zachowują we wszystkich formach odmiany – „Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN” pod red. A. Markowskiego w haśle problemowym „Nazwiska” podaje przykłady: Romer – Romera, Mahler – Mahlera, Kromer – Kromera, Weber – Webera, ale – jak widać – są to zwykle nazwiska obce. Faktem jest, że o tym, czy będą używane formy Smotera, Smoterowi, Smoterem, Smoterze, decyduje to, czy nazwisko jest polskie, a także to, jaką decyzję podejmie nosiciel nazwiska, jaki wzorzec odmiany wybierze. Oba sposoby są akceptowalne. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Jeden z producentów wędlin z Pomorza ma w swojej ofercie parówki Gucie. Kiedy kupuję, nigdy nie wiem, czy kupuję paczkę Guciów czy Guci. | |
| Internet to cudowny wynalazek, dzięki któremu szybko sprawdziłam, że faktycznie parówki nazywają się Gucie. Nazwa produktu spożywczego ma zatem formę liczby mnogiej odróżniającą się do imienia Gucio (zdrobnienie od August, Gustaw), która – jak podaje m.in. Jan Grzenia w „Słowniku nazw własnych” – miałaby mianownik Guciowie. Dobrze zatem, że nazwa brzmi Gucie, bo w ten sposób podkreśla nieosobowość tego, co nazywa. Kiedy kupuje Pani ten produkt (dostępny w paczkach), kupuje Pani paczkę Guci, ponieważ forma dopełniacza liczby mnogiej Guciów odnosiłaby się do ludzi nazywanych zdrobniale imieniem Gucio. Analogie widać również w innych polskich rzeczownikach: kapcie, śmiecie, łokcie, paznokcie, słonie, czyli tych, które nazywają przedmioty czy zwierzęta. Mają one w dopełniaczu lm. formy z końcówką -i: kapci, śmieci, łokci, paznokci, słoni (jak Guci), a określenia ludzi nieco potoczne, nieco oceniające, żartobliwe, lekceważące, jak np. berbeć, cieć, urwipołeć, mają w D.lm. formy wariantywne: berbeci / berbeciów, cieci / cieciów, urwipołci / urwipołciów, natomiast rzeczowniki męskoosobowe neutralne znaczeniowo przyjmują w tym przypadku końcówkę -ów: chłopców, panów, fizyków itp. W konkluzji tych spożywczo-gramatycznych rozważań można umieścić stwierdzenie, że kupuje Pani paczkę Guci. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Proszę o informację, jak należy odmienić nazwę miejscowości Nienawiszcz. Podobnie jak Bydgoszcz – rodzaj żeński – czy też może potraktować jako rodzaj męski: (ten) Nienawiszcz? Generalnie – na wszelki wypadek – staram się używać formy nieodmiennej. | |
| Słowniki nazw geograficznych nie zawsze odnotowują nazwy wsi, ale warto wiedzieć, że w Internecie jest dostępny „Urzędowy wykaz nazw miejscowości” (także w wersji elektronicznej do pobrania na stronie: http://ksng.gugik.gov.pl/urzedowe_nazwy_miejscowosci.php), który podaje formy dopełniacza nazw, co pozwala ustalić rodzaj każdej z nich. Wedle tego dokumentu Nienawiszcz (wieś położona w województwie wielkopolskim) jest rodzaju męskiego, a więc w dopełniaczu przyjmuje formę Nienawiszcza, w celowniku Nienawiszczowi, w bierniku Nienawiszcz, w narzędniku Nienawiszczem, w miejscowniku Nienawiszczu. Wspomniany wykaz w ostatniej kolumnie zawiera również przymiotników, jakie można utworzyć od podanych nazw miejscowych – przy interesującej nas nazwie widnieje forma nienawiski. Na temat (żeńskiej) Bydgoszczy jest w naszym archiwum osobna wypowiedź. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Dlaczego niektórzy mówią w Bydgoszczu zamiast poprawnie w Bydgoszczy? | |
| Niepoprawnych form odmiany używają ci, którzy nie zdają sobie sprawy, że niektóre nazwy miejscowe mają rodzaj żeński. W polszczyźnie zwykle wyrazy, które kończą się na spółgłoskę – także na cz jak Bydgoszcz – są rodzaju męskiego: miecz, klucz, czynsz, krzyż, kot, człowiek, chłopiec itd. Wyrazy rodzaju żeńskiego są dość charakterystyczne, bo kończą się na -a, jak kobieta, trawa, góra, wojna, nadzieja, epoka i in. Tymczasem mamy w naszym języku także grupę rzeczowników żeńskich, które kończą się jak męskie na spółgłoskę, jak np. mysz, wesz, marchew, krew, ciecz, młodzież, smycz, sól, kość. Rodzaj żeński mają również nieliczne nazwy miejscowe zakończone na spółgłoskę, do których należą m.in. Bydgoszcz, Chodzież, Choroszcz, Radość, Trzebież, Żmudź. Ten, kto mówi (niepoprawnie) !w Bydgoszczu, !do Bydgoszcza, po prostu sądzi, że jest to forma typowa, podobna do innych męskich, jak (ten)Radzyń, Toruń, Brześć, Zamość, Sierpc, Rawicz, Małogoszcz, Kalisz, Zgierz, Chociebuż, Gdańsk, Brzeg, Wałbrzych, Supraśl (przykłady pochodzą z „Nowego słownika poprawnej polszczyzny PWN” pod red. A Markowskiego). Inna rzecz, że dawna, historyczna forma nazwy Bydgoszcz brzmiała w mianowniku (ta) Bydgoszcza. Wszystkie wymienione nazwy, jak i większość nazw miejscowości znajdujących się w granicach Rzeczpospolitej Polskiej, można znaleźć w „Urzędowym wykazie nazw miejscowości”, dostępnym także w wersji elektronicznej na stronie: http://ksng.gugik.gov.pl/urzedowe_nazwy_miejscowosci.php. Warto przede wszystkim sięgać do słowników, takich jak m.in. „Słownik nazw geograficznych z odmianą i wyrazami pochodnymi” Jana Grzeni (Warszawa 2008), „Słownik nazw własnych” tegoż autora, „Słownik nazw miejscowości i mieszkańców” pod red. M. Łazińskiego (Warszawa 2007). | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Jak odmienia się nazwisko Zembal (w przypadku mężczyzny)? | |
| Nazwiska zwykle odmieniają się jak rzeczowniki pospolite o podobnym zakończeniu i rodzaju, w tym wypadku warto za analogiczną uznać rzeczownik rodzaju męskoosobowego drwal. Odmieniamy zatem: M. Zembal, D. Zembala, C. Zembalowi, B. Zembala, N. Zembalem, Ms. Zembalu, a w liczbie mnogiej mówilibyśmy: państwo M. Zembalowie, D. Zembalów, C. Zembalom, B. Zembalów, N. Zembalami, Ms. Zembalach. Nazwisko Zembal noszone przez kobietę nie podlegałoby odmianie, np. Marii Zembal, Marią Zembal. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-22 |
| Mam problem z odmianą nazwiska Rożeń. Prawidłowa forma dopełniacza to: Rożnia czy Rożenia? | |
| W odmianie tego nazwiska naturalne jest z tzw. e ruchome, które zanika w kolejnych formach. Dopełniacz i biernik Rożnia, celownik Rożniowi, narzędnik Rożniem i miejscownik Rożniu nie powinny dziwić rodzimych użytkowników polszczyzny, podobnie jak odmiana Kwapień – Kwapnia, Skupień – Skupnia, Stępień – Stępnia. Tak samo wszak zachowuje się ogromna liczba rzeczowników zarówno pospolitych (sierpień – sierpnia, lew – lwa, bez – bzu, kuter – kutra), jak i nazw własnych (Wiedeń – Wiednia, Paweł – Pawła, Luter – Lutra). Sposób odmiany tego typu nazwisk zależy od zwyczaju (lokalnego, rodzinnego). Pisze o tym Andrzej Markowski w haśle problemowym „Nazwiska” zamieszczonym w „Nowym słowniku poprawnej polszczyzny PWN” (Warszawa 1999, s. 1687): „Odmieniając nazwiska polskie dwu- lub więcejsylabowe, w których wygłosowe spółgłoski -ń, -ć są poprzedzone samogłoską e (zachodzi to w zakończeniach -eń, -eć), w przypadkach innych niż mianownik opuszcza się e, jeśli tak jest w równobrzmiących rzeczownikach pospolitych: Kamień – D. Kamienia (nie: *Kamnia), bo kamień – D. kamienia; Kwiecień – D. Kwietnia (nie: *Kwiecienia), bo kwiecień – D. kwietnia. W nazwiskach niemających odpowiedników wśród rzeczowników pospolitych o zachowaniu lub opuszczeniu e w przypadkach zależnych decyduje tradycja odmiany, np. Woleń – D. Wolenia, ale: Stępień – D. Stępnia. W jednosylabowych nazwiskach na -eń, -eć samogłoska e zostaje w odmianie zachowana, np. Bień – D. Bienia, Kmieć – D. Kmiecia”. Niektóre osoby obawiają się jednak, aby nazwisko, czyli najważniejszy wyraz, który je identyfikuje i odróżnia od innych ludzi, nie uległo zniekształceniu i nie uniemożliwiło jednoznacznego wskazania, o kim mowa. Dlatego osoby noszące nazwiska z możliwym e ruchomym opowiadają się czasami za tym, aby owo e unieruchomić, zachowując w każdym przypadku jednolity rdzeń nazwiska (tu: Rożeń-). Jeśli ktoś bardzo sobie tego życzy, nie należy oponować. Dla pewności warto zapytać pana, czy woli być panem Rożniem, czy też panem Rożeniem. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-10-08 |
| Mam pytanie o odmianę nazwisk: spotkanie organizowane przez Rudy’ego Demotte’a czy Rudy’ego Demotte’ego? Mianownik brzmi Rudy Demotte. | |
| Sposób odmiany obcego imienia czy nazwiska na gruncie polskim zależy często od tego, jak się wymawia daną nazwę własną. Jeśli się nie mylę, poprawna wymowa to [demot] z e niemym (jak Comte), a zatem odmieniamy jak rzeczownik: Demotte’a, Demotte’owi, Demotte’em, Demotcie. Ma tu zastosowanie reguła 244 zasad pisowni polskiej (http://sjp.pwn.pl/zasady/244-Nazwiska-zakonczone-na-e-nieme;629619). Jeśli nazwisko to byłoby wymawiane [demote] (jak Dante), to odmienialibyśmy przymiotnikowo: Demottego, Demottemu, Demottem. Imię Rudy ma wymowę [rudi] (podobnie jak Kennedy, Woody], co powoduje, że odmieniamy je jak przymiotnik. Jak wskazuje „Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN” pod red. Andrzeja Markowskiego, w nazwach niesłowiańskich typu Salisbury, Perry, Debussy, Scudéry, Kennedy (także w imionach) końcówki fleksyjne oddzielamy od oryginalnej postaci nazwiska apostrofem (z wyjątkiem miejscownika lp.), poprawny zapis form odmiany to zatem: Rudy’ego, Rudy’emu, Rudym, podobnie jak Kennedy’ego, Kennedy’emu, Kennedym, Woody, Woody’ego, Woodym, Anthony’ego, Anthony’emu, Anthonym, Harry’ego, Harry’emu, Harrym itd. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-07-16 |
| W średniowieczu czasem używano imienia Beatrycze. Czy to imię się odmienia? W pracy naukowej widziałam formę Beatryczy, ale nie wydaje mi się ona poprawna. | |
| O nieodmiennej Beatrycze wspomina się w „Zasadach pisowni polskiej” (http://sjp.pwn.pl/zasady/Imiona-polskie;629609). Polskie imiona żeńskie są zakończone na -a, dzięki czemu w naturalny sposób odmieniają się według deklinacji żeńskiej: Anna, Katarzyna, Maria, Jagoda, Kinga, Monika, Bożena, Krystyna, Wiesława itd. (podobnie obce o takim zakończeniu, np. Lisa, Virginia, Tania, Linda, Tina, Loretta, Victoria, Angelina, Carla, Sofia, Christina). Jeśli mamy do czynienia z imieniem noszonym przez kobietę, które nie ma formy typowo żeńskiej, to imię takie nie jest w stanie wedle deklinacji żeńskiej się odmieniać, przez co pozostaje nieodmienne, jak np. Elizabeth, Karen, Ingrid, Mercedes, Doris, Ines, Margaret, Gwen, Gwyneth, Kristen, także Amy, Mary, Leslie, Jenny, Peggy, Colette, Charlotte, Brigitte, Nicole i inne. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-06-16 |
| Proszę o podpowiedź, jak pisać nazwę dzielnicy miasta – z łącznikiem czy bez łącznika? Chodzi o nazwy miejscowe Karwina-Frysztat, Karwina-Darków, Karwina-Kopalnie... | |
| Nazwy miejscowe złożone z dwóch lub więcej członów, które wspólnie identyfikują jednostkę administracyjną lub/i geograficzną (czyli miejscowość lub jej część, np. dzielnicę), piszemy z łącznikiem zgodnie z regułą 184 opublikowaną po raz pierwszy w wydaniu 2. „Wielkiego słownika ortograficznego PWN” pod red. E. Polańskiego (Warszawa 2006; zob. także w następnych wydaniach tego słownika). Zasada ta obejmuje zarówno złożone nazwy miejscowości, jak Bielsko-Biała, Skarżysko-Kamienna, Czechowice-Dziedzice, Iwonicz-Zdrój, Rabka-Zdrój, Busko-Zdrój, Krynica-Zdrój, Kędzierzyn-Koźle, Golub-Dobrzyń, jak i nazwy miejscowości wraz z nazwami dzielnic, np. Bielsko-Biała-Lipnik, Warszawa-Okęcie, Warszawa-Praga-Północ, Warszawa-Śródmieście, Katowice-Szopienice, Katowice-Dąb, Kraków-Płaszów, Wrocław-Krzyki itp. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-06-13 |
| Jak brzmią formy odmiany imienia i nazwiska Maria Łoś? | |
| Jeśli kobieta nosi nazwisko w formie męskiej, to ono się nie odmienia, co jest niejako sygnałem żeńskości. Gramatycznie rzecz ujmując, można powiedzieć, że powodem jest niezgodność rodzajowa w sytuacji, gdy nazwa składa się z elementów męskich i żeńskich. Odmienić tu trzeba tylko imię żeńskie: Marii Łoś, Marię Łoś, Marią Łoś. Jeśli nazwisko Łoś nosiłby mężczyzna, odmieniałyby się oba człony: Jan Łoś, Jana Łosia, Janowi Łosiowi, Janem Łosiem, Janie Łosiu. Z podobnym przypadkiem mamy do czynienia w połączeniach rzeczowników pospolitych będących nazwami tytułów zawodowych, naukowych, urzędów, godności tradycyjnie mających formę męską, jak profesor, doktor, prezydent, premier, prezes, dyrektor itd. Jeśli tego typu nazwy występują z nazwiskami kobiet w formie męskiej, nie odmieniamy obu członów. Zgodnie z tą zasadą jeśli o mężczyźnie lub kobiecie można powiedzieć profesor Nowak (bez podawania imienia, które wskazywałoby jednoznacznie na płeć), to mamy w polszczyźnie formy odnoszące się precyzyjnie do każdej z płci, np. nie ma profesor Nowak (kobiety), ale: nie ma profesora Nowaka (mężczyzny), prześlij to profesor Nowak (kobiecie), ale: prześlij to profesorowi Nowakowi (mężczyźnie), widzę profesor Nowak (kobietę), ale: widzę profesora Nowaka (mężczyznę), parlamentarzyści spotkali się z premier Kopacz (kobietą), ale: parlamentarzyści spotkali się z premierem Tuskiem (mężczyzną). | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-06-12 |
| Witam, chciałam zapytać się o odmianę nazwiska Nykiel zarówno w liczbie pojedynczej, jak i mnogiej, gdyż mam problem przy wypisywaniu zaproszeń ślubnych. | |
| Warto spytać osoby noszące to nazwisko, jaką formę wolą, ponieważ z punktu widzenia gramatycznego poprawne są dwa sposoby odmiany: Nykiel – Nykla, Nyklowi, Nyklowie, Nyklów itd., ale także Nykiel – Nykiela, Nykielowi, Nykielowie, Nykielów... | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-06-12 |
| Jak odmieniać nazwisko Czapów? Czy w dopełniaczu Czesława Czapówa? | |
| Nazwiska polskie zakończone na -ów, jak np. Jóźków, Jacyków, Marcinów, Czapów, odmienia się z zachowaniem wymiany o : ó, a więc: Czapów, Czapowa, Czapowowi, Czapowem, Czapowie. | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-06-11 |
| Ostatnio słuchałem audycji, w której redaktor rozpoczął spotkanie z gościem słowami: W dzisiejszym odcinku goszczę Krystynę Czubównę. Chciałbym się dowiedzieć, czy użyta przez niego forma jest właściwa. Myślę, że prawidłowa byłaby odmiana goszczę Krystynę Czubówną. Proszę o rozstrzygnięcie wątpliwości. | |
| Pańskie wątpliwości związane z odmianą nazwisk żeńskich rozwiązuje „Słownik poprawnej polszczyzny PWN”. Nazwiska żeńskie nazwiska z przyrostkami -ska, -cka, -dzka, -na oraz -owa odmieniają się jak przymiotniki. Czubówna jest jednak nazwiskiem odojcowskim, a te odmieniają się podobnie jak żeńskie rzeczowniki pospolite zakończone na -a, takie jak matka, kobieta, żona, a zatem poprawne formy odmiany tego nazwiska brzmią: (nie ma) Czubówny, (przyglądam się) Czubównie, (widzę) Czubównę, (rozmawiam z ) Czubówną, (mówię o) Czubównie. Forma użyta przez redaktora była poprawna. Katarzyna Krulicka | |
| Nazwy własne (pisownia i odmiana) | 2015-06-11 |
| Dzień dobry, mam problem, jak odmieniać słowo Academica przez przypadki. Dziękuję za pomoc. | |
| Academica jest to wyraz pochodzący od Akademii, a zatem, pierwotnie, od szkoły filozoficznej założonej przez Platona w ateńskim gaju imienia Akademosa (herosa). Łacina nauczyła świat zachodni pisać ten wyraz przez c. W takiej zlatynizowanej pisowni spotykamy go m.in. w nazwie Cyfrowej Biblioteki Publikacji Naukowych – wirtualnej wypożyczalni w ramach Biblioteki Narodowej. Jest to również nazwa fundacji założonej przez studentów i absolwentów AGH oraz nazwa tarnowskiej serii podręczników teologicznych, a także pewnej liczby instytucji edukacyjnych. Jest to wreszcie nazwa klubów sportowych (odpowiedników naszych AZS-ów) w krajach romańskich: np. Académica de Coimbra z Portugalii. Wyraz ten, będąc zawsze nazwą własną, odmienia się wyłącznie w liczbie pojedynczej. M. Academica D. Academiki C. Academice B. Academikę N. Academiką Ms. Academice Odmiana wygląda zatem tak samo jak w wyrazach osika czy fizyka. Pisownia form przypadków zależnych musi odzwierciedlić ich naturalną polską wymowę. Oto przykłady z użyciem form tego wyrazu: Sporting przegrał w tym sezonie i z Benfiką, i z Academiką. „Katechetyka” ks. Stali wyszła już w Academice. Przeszukiwanie zasobów katalogu Academiki możemy wykonać zarówno w domu, jak i w bibliotece. Mateusz Klaja | |